Wiersz O Wrześni, mający patriotyczną wymowę, dotyczy strajku dzieci, który rozpoczął się 20 maja 1901 roku i porusza temat obrony polskości. Utwór rozpoczynający się zapadającymi w pamięć słowami:
Tam od Gniezna i od Warty
Biją głosy w świat otwarty,
Biją głosy, ziemia jęczy;
— Prusak dzieci polskie męczy!
jest apelem o zwrócenie uwagi na sytuację polskich dzieci. Odezwa była natychmiastowa. Utwór, przedrukowany w 1902 roku w Pittsburgu, zwielokrotnił manifestacje potępiające okrucieństwo władz pruskich i spełnił rolę, jaka przyświecała autorce podczas aktu tworzenia. Wszyscy dowiedzieli się o traktowaniu Polaków, którzy na własnej ziemi byli zniewoleni.
Aby podkreślić prawo narodu do autonomii, wzniecić chęć walki, Konopnicka przywołuje między innymi takie motywy historyczne, podania i legendy, jak Gopło (Wstańcie, sioła! Wstańcie, grody! / Ruszcie z brzegów Gopła wody!), Piastowie (Zbudziły się prochy Piasta, / Wstał król, berło mu urasta, / Skroń w koronie jasnej świeci, / Bronić idzie polskie dzieci...), Orzeł Biały (Wstał na gnieździe Orzeł biały, / Pióra mu się w blask rozwiały... / Gdzieś do Boga z skargą leci... / — Prusak męczy polskie dzieci!).
Zabiegiem stylistycznym, mającym zwiększyć i nasilić patriotyczną wymowę utworu są powtarzające się jak refren słowa Prusak męczy polskie dzieci!.